Tarcza antykryzysowa wprowadza wiele zmian w obowiązujących przepisach. Zmianie uległy zasady udzielania przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności oraz udzielania zgody na wykonanie jej w systemie dozoru elektronicznego. Zmiany są korzystne dla skazanych, gdyż z obydwu instytucji skorzysta większa liczba osób.
Zmiany zostały wprowadzone ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.
Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności
W okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu SARS-CoV-2 sąd penitencjarny, na wniosek dyrektora zakładu karnego, może udzielić skazanemu przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności.
Kiedy przerwa nie zostanie udzielona?
Sąd może nie zgodzić się na udzielenie przerwy. Stanie się tak w przypadku, gdy sąd uzna, że istnieje uzasadnione przypuszczenie, że skazany w czasie pobytu poza zakładem karnym nie będzie przestrzegał porządku prawnego. Chodzi tu w szczególności o obawę, że popełni przestępstwo lub nie będzie stosował się do wytycznych, poleceń lub decyzji właściwych organów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 lub leczeniem zarażenia wirusem SARS-CoV-2.
Wniosek dyrektora zakładu karnego
Dyrektor zakładu karnego może złożyć stosowny wniosek, jeżeli w jego ocenie udzielenie przerwy skazanemu może przyczynić się do ograniczenia albo wyeliminowania epidemii. Do wniosku dołącza się opinię o skazanym, sporządzoną przez administrację zakładu karnego, dotyczącą okoliczności będących podstawą udzielenia przerwy
Sprzeciw prokuratora
Sprzeciwić się temu może prokurator, który nie później niż do czasu wydania postanowienia w przedmiocie wniosku o udzielenie albo przedłużenie przerwy może złożyć oświadczenie, że sprzeciwia się jego uwzględnieniu. W takim przypadku sąd umarza postępowanie.
Kto nie może skorzystać?
Z nowych przepisów nie będą mogli skorzystać skazani:
- za przestępstwo umyślne zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata;
- za przestępstwo nieumyślne na karę przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności;
- w warunkach tzw. recydywy zwykłej, multirecydywy oraz sprawcy, którzy z popełnienia przestępstwa uczynili sobie stałe źródło dochodu lub popełnili przestępstwo działając w zorganizowanej grupie przestępczej albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa oraz wobec sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym.
Jak wygląda przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności?
Sąd udziela przerwy na czas oznaczony. Okres przerwy sąd może przedłużyć na wniosek dyrektora zakładu karnego na dalszy czas oznaczony.
Przerwa może trwać nie dłużej niż do ustania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu SARS-CoV-2. Oznacza to, że z dniem ogłoszenia przez właściwe władze o ustaniu stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, udzielona na tej podstawie przerwa ustaje z mocy prawa. W takim przypadku skazany sąd zobowiązuje do powrotu do zakładu karnego w terminie 3 dni od ustania tego stanu. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy nie jest to możliwe z uwagi na obowiązki nałożone na niego na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, czyli m.in. w sytuacji gdy skazany poddany jest kwarantannie.
Wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego
Kolejną korzystną dla skazanych zmianą jest regulacja umożliwiająca skorzystanie z instytucji udzielenia zgody na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego przez skazanego, wobec którego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy, a nie tak jak dotychczas – jednego roku.
Powyższe oznacza, że sąd może udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:
- skazania na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy, jeśli wobec skazanego nie zachodzą warunki tzw. recydywy zwykłej, który odbył łącznie co najmniej rok kary pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary popełnia ponownie umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia;
- jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary;
skazany posiada określone miejsce stałego pobytu; - osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły na zgodę;
- odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne.
Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego złożyć może skazany, jego obrońca, prokurator, sądowy kurator zawodowy lub dyrektor zakładu karnego. Sąd penitencjarny wydaje postanowienie w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku.
Każdy przypadek może różnić się od siebie i powodować konieczność zasięgnięcia porady prawnej. Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej proszę o kontakt.